Tình huống pháp luật Hôn Nhân & Gia đình

Hôm trước cô Mận giảng về tài sản chung & riêng của vợ chồng trong thời kì hôn nhân, mình có sưu tầm đc 1 tình huống khá thú vị về đề tài này. Các bạn nếu thấy hứng thú thì xắn tay vào giải quyết nhé...
Về chia tài sản chung trong thời kì hôn nhân:
A & B kết hôn hợp pháp. Do có nhu cầu hợp pháp nên A & B thoả thuận chia tài sản chung trong thời kì hôn nhân. Phần tài sản chung thoả thuận chia là toàn bộ tài sản chung không bao gồm các tài sản chung có đăng kí như nhà, xe, đất. Thoả thuận được 2 bên cẩn thận lập thành văn bản. Văn bản này hợp pháp, ko vi phạm các quy định về nội dung & hình thức.
Một tuần sau, người vợ là B trúng độc đắc. Anh chồng bèn năn nỉ vợ đem văn bản thoả thuận một tuần trước đó đi công chứng chứng thực ở Phường. Người vợ đồng ý. Thế là văn bản thoả thuận cũ được công chứng viên chứng thực.
Sau đó ít lâu, A & B phát sinh tranh chấp về số tiền trúng độc đắc kia. Chị B cho rằng nó là thu nhập riêng, có được sau khi đã chia tài sản chung theo theo thoả thuận bằng văn bản đầu tiên trước khi chứng thực. Nên toàn bộ số tiền đó là của chị.
Anh A thì cho rằng tiền trúng số của chị B có được phát sinh trước khi văn bản thoả thuận được công chứng chứng thực. Anh A còn giải thích: sau khi công chứng, thoả thuận chia tài sản chung mới có hiệu lực, thoả thuận trước đó ko tính đến. Vì vậy, Anh A kết luận rằng tiền trúng số không phải là thu nhập phát sinh sau khi chia tài sản chung. Nên tiền ấy phải chia cho anh.
Ai đúng? Ai sai? Tại sao?

Mình nghĩ, trong trường hợp này lý luận của anh chồng là không đúng và tài sản được chia dựa vào ngày tháng năm được ghi trong văn bản giữa hai người.
Vì:
Thứ nhất, tài sản chung được chia của vợ chồng mà hai người đã thỏa thuận không bao gồm các tài sản được đăng ký quyền như nhà, xe, đất...nên văn bản của hai người không cần phải công chứng mà chỉ cần có chữ ký của hai người là đủ.(căn cứ Đ6 và Đ7 Nđ70)
Thứ hai, hai người đều thừa nhận những điều ghi trong hợp đồng nên không thể lý luận đó là hợp đồng giả tạo.
Vì vậy, số tiền trúng xổ số của chị B sau khi chia tài sản chung là tài sản riêng của chị B, anh A không có quyền đòi chia số tiền đó

Ah, mình cho rằng vấn đề ở đây ko phải là thoả thuận chia tài sản chung đầu tiên có hợp pháp hay ko, mà là thoả thuận đó hiệu lực hay không? Nếu có, thì thời điểm phát sinh hiệu lực là khi nào?
Mọi việc sẽ đơn giản hơn rất nhiều nếu tên chồng ko lừa chị vợ đi công chứng chứng thực thoả thuận chia tài sản chung. Khi đó thì tất nhiên thoả thuận chia tài sản chung là hợp pháp & có hiệu lực ngay tại thời điểm giao kết. Của riêng ai nấy giữ. $$$ có từ trúng số thì vẫn là $$$ của chị vợ.
Nhưng tiếc là anh chồng rất khôn(lỏi), đã gạ được chị vợ đem bản thoả thuận đó đi chứng thực. Lúc này thì tình hình ko khả quan với chị vợ cho lắm: Vì theo Khoản 3 Điều 4 Luật Công chứng hiện hành thì "Văn bản công chứng có hiệu lực kể từ ngày được công chứng viên ký và có đóng dấu của tổ chức hành nghề công chứng." Do đó, bản thoả thuận của 2 người từ chỗ có hiệu lực vào thời điểm giao kết, đã bị dời lại 1 tuần đến thời điểm "công chứng viên ký và có đóng dấu..."
Nói cách khác, chỉ một hành động chứng thực đơn giản của công chứng viên đã dời hiệu lực của thoả thuận chia tài sản chung lại sau 1 tuần. Ohlala, như vậy những thu nhập hợp pháp chị vợ có được trong 1 tuần đó từ riêng đã chuyển thành chung mất rồi.
Gút lại vấn đề thì như thế này:
Thoả thuận chia tài sản chung đầu tiên là hợp pháp nhưng ko có hiệu lực vào thời điểm giao kết. Mà hiệu lực của nó bị dời lại 1 tuần, bắt đầu tính từ thời điểm công chứng viên hoàn tất thủ tục chứng thực. Thoả thuận đầu tiên ko có j sai trái cả, chỉ có điều hiệu lực của nó bị dời lại bởi hoạt động chứng thực thôi. Vậy nên chị vợ phải cưa đôi số $$$ đó cho anh chồng lọc lõi rồi.
Mình nghĩ câu hỏi đáng đặt ra nhất là, từ tình huống này, chúng ta có thể rút ra được điều j để tư vấn cho những trường hợp khác tương tự? Làm cách nào để giúp người vợ bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình sau khi đã có thoả thuận chia tài sản chung mà anh chồng cứ nằng nặc đòi đem đi công chứng? (Nói trắng ra là làm sao để ta vẫn kiếm đc $$$ tư vấn ngon lành mà ko làm xào xáo gia cang người ta ý mà?)

Bạn ơi. Nhưng mình giải quyết chuyện này theo pháp luật Hôn nhân gia đình mà. Trong những nghị định của Luật hôn nhân và gia đình có ghi rõ rằng văn bản chia tài sản chung của vợ chồng không cần công chứng nếu những tài sản chia đó không phải đăng ký quyền sở hữu, chỉ cần có ngày tháng năm lập văn bản, chữ ký của vợ chồng và người làm chứng là được.
Trong trường hợp bạn nêu rõ ràng hai vợ chồng chỉ chia những tài sản không phải đăng ký quyền sở hữu, sử dụng mà. Như vậy thì không cần công chứng cũng được.
Với lại, luật cũng đã nói rõ, ngay cả khi hai người mang ra công chứng đi chăng nữa thì việc chia tài sản chung sẽ có hiệu lực theo ngày mà hai người thỏa thuận có hiệu lực, nếu không có ngày đó thì căn cứ vào ngày lập văn bản, ngày lập văn bản không có nữa thì mới căn cứ vào ngày văn bản đó được công chứng. Mình đọc những điều này trong NĐ70 hướng dẫn thi hành luật HN&GĐ đó.Bạn có thể xem lại

Mình cũng đồng ý với Chi. Rõ ràng về hình thức của văn bản thỏa thuận chia tài sản chung của vợ chồng không yêu cầu phải có công chứng, chứng thực, việc họ tự nguyện đi công chứng chứng thực thật ra chỉ là để tăng thêm tính pháp lý thôi, vì có thể, theo cách nghĩ thông thường của nhiều người, thì văn bản được công chứng - chứng thực sẽ càng có tính pháp lý cao hơn, được pháp luật bảo vệ trong mọi trường hợp (Tất nhiên trừ trường hợp văn bản đó vi phạm pháp luật và trái đạo đức xã hội). Vì vậy, trong trường hợp này, không thể coi văn bản đó chỉ có hiệu lực sau 1 tuần kể từ ngày lập (tức là chỉ có hiệu lực khi đã được công chứng). VÀ như vậy thì quyền và lợi ích hợp pháp của người vợ tất nhiên được bảo vệ rồi.

Mình cũng biết là trong vụ này người vợ rõ ràng bị thiệt hại nhưng là bị thiệt hại 1 cách hợp pháp. Vì anh chồng đã khéo léo lợi dụng những kẻ hở trong hệ thống văn bản pháp luật chồng chéo để mà lách luật. Mình vẫn ko thay đổi quan điểm & khá chắc rằng hiệu lực của thoả thuận chia tài sản chung trong trường hợp trên chỉ phát sinh sau khi được công chứng-chứng thực. Lập luận của mình là như vầy:
_ Mình ko tranh cãi về tính hợp pháp của thoả thuận chia tài sản chung đầu tiên. Vì với những dữ kiện mà tình huống cung cấp, ko có j để bàn cãi về điều đó. Trên cơ sở công nhận sự hợp pháp của thoà thuận, bạn đã đề xuất sử dụng NĐ 70/2001 để giải quyết tình huống này , mình hiểu các căn cứ của bạn là:
1) Nếu trong văn bản thoả thuận, 2 bên có sự nhất trí về thời điểm phát sinh hiệu lực của thoà thuận; thì rõ ràng, theo Khoản 2 Điều 7 NĐ này, dù có đc công chứng hay ko, thì thoả thuận cũng đã phát sinh hiệu lực ngay từ thời điểm 2 bên kết thúc giao kết.
2) Nếu trong văn bản thoả thuận ko đề cập đến thời điểm phát sinh hiệu lực hợp đồng, thì cũng theo Khoản 2 Điều 7 NĐ 70/2001, thời điểm phát sinh hiệu lực sẽ là lúc hoàn tất thủ tục công chứng chứng thực.
Mình ghi nhận cả 2 hướng đi của bạn. Giải pháp của bạn là hoàn toàn đúng nếu xét theo NĐ 70/2001 . Theo đó, nếu 2 vợ chồng có giao kết về thời điểm phát sinh hiệu lực của thoả thuận chia tài sản chung(thường là ngay thời điểm kí kết); thì ko nghi ngờ gì rằng chị vợ hưởng trọn số tiền tranh chấp. Còn nếu ngược lại, thì anh chồng có quyền hợp pháp đối với số tiền đó.
Nhất trí là bạn đúng, nếu chỉ dựa vào NĐ 70/2001. Tuy nhiên mình sẽ cố gắng thuyết phục bạn là bạn sai, dựa vào những quy phạm pháp luật khác.
_ Như mình đã dẫn từ Khoản 3 Điều 4 Luật Công chứng, trong mọi trường hợp, văn bản công chứng có hiệu lực kể từ ngày được công chứng 1 cách hợp pháp. Nói rõ hơn: nếu có sự kiện công chứng, thì thời điểm có hiệu lực của thoà thuận chia tài sản chung - cũng như của mọi thoả thuận khác - sẽ đc dời về thời điểm công chứng. Ko có ngoại lệ nào trong quy định này của Luật Công chứng . Như vậy, theo Luật Công chứng, anh chồng sẽ được hưởng một phần $$$ nếu có tranh chấp. Mình dựa vào căn cứ này để giải quyết tình huống. Mình nghĩ bạn cũng đồng ý là mình đã dẫn Luật Công chứng & vận dụng Luật Công chứng 1 cách hợp lí vào tình huống này chứ?
_ Như vậy hệ quả là Luật Công chứng & NĐ 70/2001 có mâu thuẫn? Hiển nhiên là có. Vậy áp dụng quy phạm nào? Mình chắc sẽ là Luật Công chứng. Vì sao? Vì lý do: Luật Công chứng ban hành vào năm 2006 - có hiệu lực vào năm 2007. Còn NĐ 70/2001 ban hành & hiệu lực vào năm 2001. Quy phạm ban hành sau có hiệu lực điều chỉnh những quy phạm trước đó. Ngoài ra Luật Công chứng là LUẬT, NĐ 70/2001 là NGHỊ ĐỊNH. LUẬT hiển nhiên là cao hơn NGHỊ ĐỊNH rồi(trên lí thuyết nhé).
Kết luận: dù có nhiều quy phạm pháp luật cùng điều chỉnh 1 sự kiện pháp lý, nhưng sẽ có 1 quy phạm đóng vai trò chủ chốt, chi phối các quy phạm khác. Trong trường hợp này, đó là quy định trong Luật Công chứng 2006.
Do có sự chồng chéo giữa NĐ 70/2001 & Luật Công chứng 2007, nên người vợ bị nhầm lẫn về hiệu lực thoả thuận chia tài sản chung. Anh chồng thì biết đc kẻ hở của pháp luật nên lách qua đc & lợi dụng sự "ngây thơ" của người vợ.
Pháp luật công bằng, nhưng chỉ công bằng với những người chịu "chơi theo luật".

Mình không đồng ý với bạn về khoản này. Vì rõ ràng luật công chứng là luật áp dụng chung cho tất cả các trường hợp có dính líu đến công chứng của Nhà nước. Đành rằng Luật công chứng ra đời sau nhưng nó vẫn chỉ là luật chung mà thôi. Còn việc chia tài sản chung của vợ chồng là thuộc về trường hợp được quy định trong Luật Hôn Nhân và Gia Đình, nó là mốt quan hệ riêng rẽ và là luật chuyên về Hôn Nhân Gia Đình. Vì vậy, người chịu "chơi theo luật" như bạn nói sẽ có ngày lọt hố vì tính toan của mình. Bởi vì khi luật riêng không điều chỉnh thì người ta mới xài tới luật chung mà thôi.

Vậy là vấn đề đc gút xuống còn lại là:
Giữa 2 quy phạm, 1 bên là Nghị Định 70/2001 & 1 bên là Luật Công chứng 2006, quy phạm nào có giá trị áp dụng để xác định thời điểm phát sinh hiệu lực của thoả thuận chia tài sản chung ko đăng kí của vợ chồng, nếu thoả thuận đó đã đc công chứng?
Tuỳ vào sự lựa chọn quy phạm điều chỉnh, cách giải quyết sẽ # nhau. Mình vẫn chắc rằng mình đúng. Anyway, mà điều đó cũng ko quan trọng lắm, quan trọng là đc phát biểu ý kiến thôi. Thx bạn nhé.

Theo doi moi nguoi tranh luan soi noi lam cho minh cung hung thu muon gop chut y kien nho cung moi nguoi nham khac sau hon ve bai hoc .
Thu nhat, viec chia tai san la quyen cua vo va chong duoc phap luat bao ho dua tren 1 quan he hon nhan hop phap, noi dung cua thoa thuan la dieu khoan tuy nghi, khong mang tinh bat buoc, tru phi muc dich cua viec chia tai san nham tron tranh nghia vu doi voi ben thu ba co quyen va nghia vu lien quan den tai san duoc chia, do đó, nội dung của bản thỏa thuận hoàn toàn có hiệu lực khi hai bên đã xác nhận thời điểm có hiệu lực vào văn bản, căn cứ Điều 405 BLDS.
Trường hợp, khi văn bản không xác định thời điểm có hiệu lực, thì mình cùng quan điểm với bạn Johann, thời điểm có hiệu lực là thời điểm văn bẳn được công chứng, chứng thực theo Khoản 3 Điều 4 Luật Công chứng, trong mọi trường hợp, văn bản công chứng có hiệu lực kể từ ngày được công chứng 1 cách hợp pháp.
Một lần nữa thân cảm ơn bạn Johann đã góp thêm cho forum dân sư những phần tranh luận vui ve, sôi nổi, giúp mọi người cùng hiểu hơn về bài học.

Chủ đề hay!
Hồi chiều mới đi thảo luân xong về nên cũng có chút hứng thú với môn này. Mình xin có chút ý kiến, có gì sai sót mong các bạn góp ý.
Khi đọc kĩ tình huống thì mình có thấy một điểm rất quan trọng: "Văn bản này hợp pháp, ko vi phạm các quy định về nội dung & hình thức.". Đọc khoản 1 Điều 6 Nghị định 70 thì có thể kết luận trong văn bản này có quy định về thời điểm có hiệu của việc chia tài sản, vậy thì theo khoản 2 Điều 7 Nghị đinh 70: "Trong trường hợp văn bản thoả thuận chia tài sản chung của vợ chồng được công chứng hoặc chứng thực theo yêu cầu của vợ chồng, thì hiệu lực được tính từ ngày xác định trong văn bản thoả thuận; nếu văn bản không xác định ngày có hiệu lực đó, thì hiệu lực được tính từ ngày văn bản đó được công chứng, chứng thực." Vậy thì đã quá rõ ràng phần tài sản đó là thuộc về người vợ.

Còn nói về Luật công chứng, nếu bạn không nhắc tới thì chắc có lẽ chẳng ai quan tâm đến, mình cũng đã xem qua thì theo Điều 2 Luật công chứng: " Công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực, tính hợp pháp của hợp đồng, giao dịch khác (sau đây gọi là hợp đồng, giao dịch) bằng văn bản mà theo quy định của pháp luật phải công chứng hoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện yêu cầu công chứng." Và khoản 3 Điều 4 Luật công chứng có một số điều mình cũng không hiểu rõ cho lắm: Văn bản công chứng là như thế nào, nó có phải văn bản đã được công chứng hay không; từ đó việc có hiệu lực của văn bản công chứng là có hiệu lực ra làm sao, là việc nó được xác nhận tính hợp pháp xác thực của nó hay sao.
Môn này cũng khá thú vị và mình cảm thấy hơi chua đó, bởi cô Mận có nói: quan hệ Hôn nhân là quan hệ đặt biệt, nếu xử lý quá cứng nhắc thì không được. Mà nếu xử lý mềm dẻo thì ban hành Luật ra làm chi cho tốn lúa tốn gạo

Về thời điểm phát sinh hiệu lực của hợp đồng - thoả thuận, bạn có thể tham khảo thêm tại đây
Còn về thời điểm phát sinh hiệu lực thoả thuận chia tài sản chung của vợ chồng nêu trên thì, thực sự, Luật Công chứng tỏ ra khá dở hơi khi chen chân vào chuyên ngành HN-GĐ (và bản thân Luật Công chứng 2006 cũng còn nhều thiếu sót). Nhưng Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2008 đã "lỡ" quy định: "Trong trường hợp các văn bản quy phạm pháp luật có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng văn bản có hiệu lực pháp lý cao hơn." (Khoản 2 Điều 83). Thì Luật Công chứng 2006 sẽ có lợi thế áp dụng nhiều hơn trong trường hợp này.

ở đây lại phát sinh một quan điểm khác! Quan điểm này coi số tiền trúng số là thu nhập thực tế phát sinh độc lập với tài sản của hai người, tức là nó ko phát sinh từ tài sản riêng của vợ hay chồng mà phát sinh từ một nguồn khác! Do vậy nó ko bị ảnh hưởng từ hiệu lực cua vieệc chia ts riêng của vợ chồng mà cứ thế...chia thôi! Nói cách khác, số tiền nàylà thu nhậpchung của vợ chồng trong tk hôn nhân ko phải lợi ích từ tài sản riêng của vợ hay chồng nên nó phải là tài sản chung!